Ήταν παραμονές των Χριστουγέννων του 1906 όταν ο Reginald A. Fessenden στο Brand Rock της Μασαχουσέτης μετέδωσε για πρώτη φορά φωνή και μουσική μέσω ραδιοκυμάτων. Η αμερικανική πολιτεία άκουγε μαγεμένη το «Holy Night», εκτέλεση με βιολί και τη φωνή του Fessenden να διαβάζει αποσπάσματα από το Κατά Λουκά Ευαγγέλιο μαζί μ' ένα χαιρετισμό για τη γιορτή των Χριστουγέννων. Όμως κάτι έλλειπε για να τελειοποιηθεί το μέσο που εδώ και κάτι περισσότερο από αιώνα μάς κρατάει συντροφιά.
Και όπως συμβαίνει αρκετές φορές στη ζωή, οι εμπνεύσεις έρχονται από τους "εραστές των μουσών". Ο ερασιτέχνης του ραδιοφώνου και του αθλητισμού Frank Conrad, ήταν ο πρώτος που τυχαία βγήκε στον αέρα για να μεταδώσει τα αποτελέσματα των αγώνων. Απέκτησε φανατικό κοινό, και πως θα μπορούσε να μην, για να θυμίσω "πως μας ενώνει και πως μας δονεί του Διακογιάννη η φωνή".
Μετά από αυτό, τα πράγματα πήραν το δρόμο τους και το ραδιόφωνο άρχισε να γράφει τη δική του ιστορία με χρυσά γράμματα και συγκινήσεις. Επίσημος αγγελιοφόρος ευχάριστων και δυσάρεστων ειδήσεων, ειδικά στην περίοδο των παγκοσμίων πολέμων και της ιστορίας, συνδέθηκε με το θέατρο, τον πολιτισμό, τη μουσική. Το ραδιόφωνο έγινε η προέκταση της καθημερινότητας, και η συνήθεια που άρχισε να τρυπώνει γλυκά σε κάθε σπίτι, σε κάθε γραφείο, σε κάθε μαγαζί και χώρο, σε κάθε τσέπη.
Από το 1906 φτάσαμε στο 2011 όταν η UNESCO ομόφωνα αποφάσισε να εντάξει και να γιορτάζει στο επίσημο ημερολόγιό της την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, κάθε χρόνο στις 13 Φεβρουαρίου. Το θυμόμαστε εύκολα, μία μέρα πριν από την ημέρα των "κατασκευαστικά ερωτευμένων", γιατί όπως και να το δεις, έρωτας είναι και το ραδιόφωνο και μάλιστα παράφορος.
Αναλογικό, ψηφιακό, δορυφορικό, διαδικτυακό είναι πάντα εδώ, χωρίς να σε προδίδει ποτέ. Πιστός σύντροφος, ακόμη και σήμερα στην αυταρχική δυναστεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της αμείλικτης κυριαρχίας της εικόνας. Με τα ερτζιανά τουλάχιστον γλυτώνεις την ασχήμια, ενώ την ομορφιά αν και δεν μπορείς να τη δεις αποτυπωμένη, μπορείς να τη φαντασιωθείς και να την πλάσεις κατά βούληση.
Ψυχαγωγία, ενημέρωση, παρέα. Όλοι μας έχουμε να μοιραστούμε ιστορίες ραδιοφώνου, αγαπημένες εκπομπές, φωνές που μας σημάδεψαν και ανθρώπους πίσω από το μικρόφωνο που ταυτιστήκαμε και αγαπήσαμε. Ατελείωτες νύχτες με τους πρώτους πειρατικούς σταθμούς και μουσικές να ξυπνούν συναισθήματα και αναμνήσεις, επιθυμίες και όνειρα.
Σήμερα το ραδιόφωνο αντιστέκεται, κρατάει ακόμη από το χαρακτήρα του και το μυστήριο, αν και έχει αποδυναμωθεί σημαντικά, στο περιθώριο και κατά μία έννοια παραγκωνισμένο, παλεύει να ενσωματωθεί στην i- κουλτούρα με τις τεχνολογικές και ψηφιακές εξελίξεις της εποχής, τις απαιτήσεις των Millennials και την εφευρετικότητα της generation Z, που στο τέλος θα μας καταπιεί αμάσητους με μία απλή εφαρμογή και ένα κουμπί.
Ευτυχώς για εμάς, τους λίγους-πολλούς ραδιοφωνάκηδες υπάρχει το διαδικτυακό, και κάπως σώζεται η παρτίδα.
Μίλλη Τσουμάνη
Comments